Onderkoeling

Wat is onderkoeling en hoe ontstaat het?

Onderkoeling is een verschijnsel waarbij de centrale lichaamstemperatuur (de hoogste temperatuur midden in de romp) van een persoon zo dusdanig daalt, dat de normale stofwisseling in gevaar komt. De gemiddelde lichaamstemperatuur bij mensen is 37°C. Afhankelijk van bepaalde omstandigheden kan deze lichaamstemperatuur verschillen en hier net iets boven, of net iets onder liggen.

Als de lichaamstemperatuur tussen de 35,5 en 37,5°C ligt spreken we van een gezonde lichaamstemperatuur. Wanneer een persoon nat, koud en vermoeid is, vraagt het lichaam veel energie om zich weer op te warmen. Dit houdt het lichaam slechts een beperkte tijd vol, waarna de temperatuur vervolgens snel zal afnemen. Wanneer de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35°C is er sprake van onderkoeling, ook wel hypothermie genoemd.

Als de temperatuur verder daalt tot onder de 32°C zullen belangrijke lichaamsfuncties zoals de stofwisseling en de nierfuncties afnemen waardoor een kritieke toestand ontstaat. Indien de lichaamstemperatuur onder de 25°C komt wordt de situatie levensbedreigend en kan de persoon in een coma raken wat veelal gepaard gaat met een hartstilstand.

Behandeling onderkoeling

Als je te maken krijgt met een geval van onderkoeling, bel dan zo snel mogelijk de hulpdiensten en neem intussen de volgende maatregelen:

• Verplaats het slachtoffer niet zomaar. Wanneer je een ernstig onderkoeld slachtoffer verticaal uit het water haalt bestaat de kans dat het bloed zich verplaatst van de romp naar de ledematen, waardoor een zwak functionerend hart kan bezwijken.
• Breng het slachtoffer zo snel mogelijk naar binnen, naar een warme plaats en trek hem warme, droge kleren aan.
• Wikkel het slachtoffer direct in een HeltiQ Reddingsdeken, doe dit met de goudkleurige zijde naar buiten om verdere afkoeling te voorkomen.
• Geef het slachtoffer een warme (alcoholvrije) drank. Doe dit niet wanneer het slachtoffer overgeeft.
• Indien het (nog) niet mogelijk is het slachtoffer naar binnen te brengen, zorg er dan voor dat je het slachtoffer uit de wind houdt en deel je lichaamswarmte met het slachtoffer.
• Als het slachtoffer nog praat, kan je hem in een bad met lauwwarm water leggen. Doe dit niet wanneer er sprake is van een zware onderkoeling, in dat geval kan het slachtoffer in shock raken.
• Bedek het hoofd van het slachtoffer.
• Laat het slachtoffer niet rechtstreeks op de koude grond zitten of liggen.
• Bewaak de ademhaling en de hartslag van het slachtoffer. Wanneer één van deze twee is gestopt of gevaarlijk laag of oppervlakkig is, start dan onmiddellijk met reanimeren totdat de hulpdiensten arriveren.
• Dek het slachtoffer toe met warme dekens.

Waarschuwing! Geef een onderkoeld slachtoffer nooit alcoholhoudende dranken en zet een onderkoeld slachtoffer nooit bij een warmtebron. Alcohol en warmtebronnen zorgen voor een verwijding in de bloedvaten, waardoor er meer warm bloed naar de koude huid stroomt en daar afkoelt.